Hạt lúa - Hạt đời (Lượt xem: 745)

(Nguyên bản của tác giả)

 Hạt gạo làng ta

Có vị phù sa

Của sông kinh thầy

Có hương sen thơm

Trong hồ nước đầy...

      Thưở ê a cấp sách đến trường, có ai mà chưa từng nghe, chưa từng đọc về hạt gạo trong trí nhớ của Trần Đăng Khoa. Hạt gạo ấy có vị phù sa, có hương sen ngào ngạt tỏa. Có tình yêu mênh mang vô tận về một khoảng trời tuổi thơ khờ dại. Có những ngày rong rủi trên đồng. Nắng hong vàng những hạt lúa trĩu bông.

      Hạt gạo, hạt gạo. Trong thơ là vậy. Trong thơ có hương có vị. Là mùi của quê là vị của đất. Nhưng trong thơ không có mùi ngai ngái mồ hôi của ba, không có mùi bùn đen của mẹ. Hạt gạo từ mãnh đất Sóc Trăng  không có văn vẻ, cũng chẳng có thi từ. Hạt gạo ấy chỉ có những trăn trở về ước mơ, khác vọng, hoài bão của một đời người.

      Gạo từ lúa mà ra. Lúa từ đất mà lớn. Đất từ người gìn giữ. Người từ gạo mà sống. Có lúa là có người. Có người là có quê hương đất nước. Chân lí bao đời, vẫn cứ mãi như thế.

      Ngày xưa hay bây giờ thì cái buổi bắt đầu, khi đôi chân người nông dân bước xuống đồng là đôi vai đã nặng oằng những gánh lo toan. Cái ăn cái mặc, cái chữ cái đời. Đất thì đen mà người vẫn cố dẫm vào mà bước, mà cày sâu cuốc bẫm. Mồ hôi ướt cả lưng áo. Mồ hô tí tách rơi. Mồ hôi thấm ướt cả đất. Đất thì đen mà người vẫn gieo vào đấy những hạt mầm non nớt của cả một hi vọng xuống đấy. Mãnh đất ấy, phù sa đong đầy, ôm trọn vào lòng niềm mong mỏi của những đứa con khắc khổ. Ngày qua ngày, nuôi nấng chúng, bảo bọc chúng. Đến một ngày bật khỏi bùn đen những chồi non xanh biết. Vươn cao lên để đón ánh nắng rực rỡ của ngày đầy ánh sáng. Mãnh đất đen nay thành đồng xanh ngát.

      Nông dân vẫn bước chân xuống đồng, đôi vai vẫn nặng oằn lo toan. Mồ hôi tí tách rơi những trưa ra đồng. Nhìn những chồi xanh reo vui trong gió. Nhìn những lá mạ đón nắng vàng mà lòng vui đến lạ. Có những ngày nắng cháy da. Có những đêm mưa tầm tã. Dẫu có bão táp  dẫu có mưa sa thì người nông dân vẫn bì bõm trên đồng. Nước dâng thì ta tát. Bờ vỡ thì ta be. Chỉ mong sao lúa trên đồng ngày mai vẫn vươn mình đón nắng. Có những khi lúa trở bệnh, lá úa màu chồi héo hon, người nông dân ruột rối trăm bề lòng như lửa đốt. Chạy khấp nơi tìm phương cứu chữa.  Vì cánh đồng này là nuôi biết bao hi vọng. Là cái ăn cái mặc, là cái chữ cái đời. Mất lúa rồi thì cái nghèo cái đói bủa vây. Lúa là hi vọng là niềm tin vào tương lai no đủ.

      Lúa cảm người hay người quý lúa, để từng ngày đòng no, đòng trổ. Lúa trổ hoa trắng ngần. Lúa kết hạt nặng trĩu. Nắng hong vàng từng bông. Nông dân vui ngày gặt. Nở nụ cười an vui. Gánh từng gánh nặng vai. Mà lòng thì nhẹ hẫng. Lúa đầy thì lo vơi. Lúa đầy thì tâm vui.

      Mãnh đất này nuôi lúa. Mãnh đất này nuôi biết bao thế hệ. Nhìn từng người con sinh ra, lớn lên, rồi trở về với đất. Đất có phù sa nuôi lúa từng ngày. Đất phù sa nuôi lớn đời người. Như cha mẹ lo cho con từng tháng từng năm. Cha đen cháy trên đồng. Mẹ lưng trời mặt đất. Chỉ mong sao con có cái ăn no, cái ngủ tròn rồi tấm áo trắng đi học. Đất thì đen mà áo sao trắng xóa. Như đời con ba mẹ giữ sạch tinh. Con no rồi thì ba mẹ mới an. Con ngủ rồi thì ba mẹ mới yên. Con thành tài thì ba mẹ mới vui.

      Đồng kia là đời. Còn con người là lúa. Lúc mới gieo thì chăm bón bảo bọc chở che. Khi đâm chồi nhú lá thì khấp khởi mừng. Rồi ra hoa kết hạt. Trãi qua cả một thời tươi đẹp biết mấy, thơm ngào ngạt hương thanh xuân. Rồi lúa chín dần. Nhìn hạt lúa vàng dần như tóc cha ngã bạc. Từng sợi từng sợi trắng ngần. Đến lúc gặt còn lại bao lâu? Cha mẹ già như cái rơm cái rạ. Úa tàn héo hon. Gió từng cơn nặng cuốn rơm bay ra đồng. Đồng là đời còn người là lúa. Lúa lớn lên từ bùn rồi sẽ trở về với bùn. Như dòng đời trôi mãi. Đất quê hương còn đấy. Sóc Trăng vẫn còn đấy. Mà người xây hi vọng từng lớp đã ra đi. Mãnh đất này nuôi lúa. Cha mẹ thì nuôi con. Trăn trở hoài một mối. Hạt lúa hay hạt đời?

Nguyễn Văn Duy

 206, ấp Mỹ Lợi C, xã Mỹ Tú, huyện MỸ Tú, tỉnh Sóc Trăng.